Trẻ con Nhật chăm chỉ học tập, khả năng quyết đoán cao và rất gắn bó với gia đình với sự lễ phép, quy củ trong khuôn phép. Sự thành công về kinh tế, kỹ thuật cũng như xã hội phát triển của Nhật đã cho nhân loại nhiều bài học quý giá. Trong đó, sự thành công trong giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ góp phần quan trọng. Mời các gia đình cùng tham khảo và khám phá những nét đặc trưng trong cách dạy con của cha mẹ Nhật.
Chú trọng chuyện cổ tích
Cũng như các bậc cha mẹ khác thường kể cho bé nghe những câu chuyện cổ tích và thần tiên. Tuy nhiên, người Nhật tiến thêm một bước nữa khi họ tin rằng chính thế giới thần thoại cùng những điều lạ kỳ và không tưởng ấy chính là chất liệu và niềm cảm hứng cho sự sáng tạo vô biên của đứa trẻ sau này. Hãy thử nhìn vào cuộc sống thường ngày và ta sẽ thấy: trong truyện có thảm thần và ngoài đời chúng ta có máy bay, trong truyện chỉ cần phẩy tay là cửa mở và ngoài đời chúng ta có hệ thống cửa cảm biến,...
Không quy chụp, áp đặt
Đặc biệt, cha mẹ Nhật ít khi quy kết con trẻ như “Con thật lười biếng” hoặc “Sao con lì lợm thế”, bởi họ hiểu tâm lý của trẻ con “Khi bạn mắng con bạn là đồ con lợn 10 lần, chúng sẽ kêu ụt ịt vào lần thứ 11”. Khi dùng những lời lẽ tiêu cực và quy chụp để mắng dạy con, trẻ con sẽ bị giáo dục đúng theo lối bị phủ nhận đó.
Khen con, khen hành vi cụ thể: Nếu chỉ khen “Con tôi giỏi quá” thì sẽ biến trẻ thành tự phụ. Không chỉ là khen trẻ mà cha mẹ Nhật thường khen hành vi mà trẻ đã làm như “Con mẹ tự xúc cơm thật cừ” hay “Ai mà tự thay quần áo giỏi thế nhỉ!”. Khi trẻ được khen về một hành động cụ thể nào đó, chúng sẽ cố gắng làm tốt việc đó ở những lần kế tiếp để lại được cha mẹ hài lòng và khen ngợi.
Cha mẹ Nhật không ngại khen con nhưng họ khen rất cụ thể như “Con đọc chữ này đúng và giỏi quá!”
Hầu như không cho con xem TV
Ngoài việc xem TV tốn thời gian và có thể khiến trẻ bị nghiện, cha mẹ Nhật còn ý thức rất rõ việc nếu cho con xem tivi quá sớm và quá nhiều thì cấu trúc của đại não sẽ bị phá vỡ; từ tivi phát ra dòng âm cực sản sinh ra từ điện áp 20,000 volts, gây ảnh hưởng không tốt đến thuỳ não trước (phần tạo ra năng lực suy nghĩ) của con người. Các nhà khoa học Nhật Bản cũng cảnh báo rằng sự tích tụ này trong vài chục năm sau sẽ có thể gây ra bệnh máu trắng cũng như làm tăng chiều hướng của hiện tượng tự kỷ.
“Tắt TV, Bật ý tưởng” là châm ngôn truyền miệng của phụ huynh Nhật
Dạy chữ từ sớm
Theo các công trình nghiên cứu của Nhật, việc dạy chữ có thể làm thay đổi chức năng, và dẫn đến cấu tạo não thay đổi theo. Hiện tượng này, trẻ càng nhỏ càng dễ. Khi trẻ nhỏ nhớ chữ, sẽ có được tốt chất cao phi thường. Các bậc cha mẹ ở Nhật quán triệt dạy chữ cho con ngay từ rất sớm do bởi khi mới sinh ra, trẻ chỉ là một động vật nhỏ, nhưng khi hệ tín hiệu ngôn ngữ và học chữ bắt đầu hoạt động, trẻ trở thành con của loài người. Và họ hiểu rằng để hệ tín hiệu ngôn ngữ này hoạt động tốt, trẻ càng học gần với thời điểm mới sinh ra càng có hiệu quả cao.
Kiên nhẫn lặp đi lặp lại
Khác với nhiều người có thể bực mình khi trẻ thơ thường hỏi đi hỏi lại một điều ngô nghê, cha mẹ Nhật không ngại giải thích nhiều lần cho con họ ở một vấn đề. Theo họ, để đứa trẻ có thể thành thạo 1 việc thì phải cần ít nhất là 3 tháng. Chẳng hạn, khi trẻ đã nhớ được chữ “a i u e o” thì phải mất ít nhất 3 tháng trẻ mới có thể đọc được chúng thành thạo.
Luyện trí nhớ
Không phải ngẫu nhiên mà Nhật Bản có rất nhiều trò chơi trí tuệ phục vụ cho việc luyện trí nhớ cho cả trẻ nhỏ và người lớn. Người Nhật quan niệm, “Người thông minh là người nhớ nhiều hơn người khác và biết cách áp dụng những điều ghi nhớ đó hợp lý”. Do đó theo họ, trí thông minh là thứ có thể luyện tập và có được chứ không phải thuộc về khả năng bẩm sinh.
Ngay từ khi còn nhỏ, trẻ em Nhật đã được tiếp xúc với các trò chơi trí tuệ luyện trí nhớ
Vận động đầy đủ
Không chỉ tập trung phát triển trí tuệ, các cha mẹ Nhật cũng rất chú trọng việc rèn luyện thể chất. Ngay từ khi bé chào đời, cha mẹ đã lưu ý giáo dục về tất cả các mặt sức khoẻ, vận động, đạo lý, kỷ luật, tình cảm. Đối với trẻ lên 2, cha mẹ đã cho trẻ đi bộ đều đặn hàng ngày và họ chia nhỏ khỏang cách tập luyện thành những đọan ngắn 10m, 20m mỗi ngày.
“Một trí tuệ minh mẫn trong cơ thể cường tráng”, cha mẹ Nhật hiểu rõ điều này.
Thói quen tra cứu, tìm tòi
Cha mẹ đã biết hướng dẫn con mình sử dụng loại từ điển dễ tra cứu dành cho trẻ em. Trẻ dùng từ điển đó để tra nghĩa của từ, hay cách viết đúng chữ Hán. Chẳng hạn, khi biết địa chỉ rồi nhưng được người khác đưa lên xe dẫn đi thì chúng ta cảm thấy rất khó nhớ đường. Nhưng nếu tự dùng bản đồ, rồi vừa đi vừa hỏi đường thì chúng ta sẽ nhớ rất lâu. Cũng tương tự như thế, trẻ con sẽ dễ tiếp nhận kiến thức nếu chúng tự tìm, mất công để tra cứu hơn là được cha mẹ dạy cho một cách thụ động. Ngay cả đối với những trẻ Nhật khó dạy theo cách đơn điệu, thì bằng cách này chúng cũng có thể học được một cách chính xác mà không hề cảm thấy nhàm chán.
Với những phương pháp dạy con tinh tế như thế, ắt hẳn người Nhật cũng sẽ giúp chúng ta có thêm nhiều điều bổ ích để áp dụng cho chính gia đình của mình.
Cach day con cua nguoi Nhat
Tre con Nhat cham chi hoc tap, kha nang quyet doan cao va rat gan bo voi gia dinh voi su le phep, quy cu trong khuon phep. Su thanh cong ve kinh te, ky thuat cung nhu xa hoi phat trien cua Nhat da cho nhan loai nhieu bai hoc quy gia. Trong do, su thanh cong trong giao duc, dao tao the he tre gop phan quan trong. Moi cac gia dinh cung tham khao va kham pha nhung net dac trung trong cach day con cua cha me Nhat.
Chu trong chuyen co tich
Cung nhu cac bac cha me khac thuong ke cho be nghe nhung cau chuyen co tich va than tien. Tuy nhien, nguoi Nhat tien them mot buoc nua khi ho tin rang chinh the gioi than thoai cung nhung dieu la ky va khong tuong ay chinh la chat lieu va niem cam hung cho su sang tao vo bien cua dua tre sau nay. Hay thu nhin vao cuoc song thuong ngay va ta se thay: trong truyen co tham than va ngoai doi chung ta co may bay, trong truyen chi can phay tay la cua mo va ngoai doi chung ta co he thong cua cam bien,...
Khong quy chup, ap dat
Dac biet, cha me Nhat it khi quy ket con tre nhu “Con that luoi bieng” hoac “Sao con li lom the”, boi ho hieu tam ly cua tre con “Khi ban mang con ban la do con lon 10 lan, chung se keu ut it vao lan thu 11”. Khi dung nhung loi le tieu cuc va quy chup de mang day con, tre con se bi giao duc dung theo loi bi phu nhan do.
Khen con, khen hanh vi cu the: Neu chi khen “Con toi gioi qua” thi se bien tre thanh tu phu. Khong chi la khen tre ma cha me Nhat thuong khen hanh vi ma tre da lam nhu “Con me tu xuc com that cu” hay “Ai ma tu thay quan ao gioi the nhi!”. Khi tre duoc khen ve mot hanh dong cu the nao do, chung se co gang lam tot viec do o nhung lan ke tiep de lai duoc cha me hai long va khen ngoi.
Cha me Nhat khong ngai khen con nhung ho khen rat cu the nhu “Con doc chu nay dung va gioi qua!”
Hau nhu khong cho con xem TV
Ngoai viec xem TV ton thoi gian va co the khien tre bi nghien, cha me Nhat con y thuc rat ro viec neu cho con xem tivi qua som va qua nhieu thi cau truc cua dai nao se bi pha vo; tu tivi phat ra dong am cuc san sinh ra tu dien ap 20,000 volts, gay anh huong khong tot den thuy nao truoc (phan tao ra nang luc suy nghi) cua con nguoi. Cac nha khoa hoc Nhat Ban cung canh bao rang su tich tu nay trong vai chuc nam sau se co the gay ra benh mau trang cung nhu lam tang chieu huong cua hien tuong tu ky.
“Tat TV, Bat y tuong” la cham ngon truyen mieng cua phu huynh Nhat
Day chu tu som
Theo cac cong trinh nghien cuu cua Nhat, viec day chu co the lam thay doi chuc nang, va dan den cau tao nao thay doi theo. Hien tuong nay, tre cang nho cang de. Khi tre nho nho chu, se co duoc tot chat cao phi thuong. Cac bac cha me o Nhat quan triet day chu cho con ngay tu rat som do boi khi moi sinh ra, tre chi la mot dong vat nho, nhung khi he tin hieu ngon ngu va hoc chu bat dau hoat dong, tre tro thanh con cua loai nguoi. Va ho hieu rang de he tin hieu ngon ngu nay hoat dong tot, tre cang hoc gan voi thoi diem moi sinh ra cang co hieu qua cao.
Kien nhan lap di lap lai
Khac voi nhieu nguoi co the buc minh khi tre tho thuong hoi di hoi lai mot dieu ngo nghe, cha me Nhat khong ngai giai thich nhieu lan cho con ho o mot van de. Theo ho, de dua tre co the thanh thao 1 viec thi phai can it nhat la 3 thang. Chang han, khi tre da nho duoc chu “a i u e o” thi phai mat it nhat 3 thang tre moi co the doc duoc chung thanh thao.
Luyen tri nho
Khong phai ngau nhien ma Nhat Ban co rat nhieu tro choi tri tue phuc vu cho viec luyen tri nho cho ca tre nho va nguoi lon. Nguoi Nhat quan niem, “Nguoi thong minh la nguoi nho nhieu hon nguoi khac va biet cach ap dung nhung dieu ghi nho do hop ly”. Do do theo ho, tri thong minh la thu co the luyen tap va co duoc chu khong phai thuoc ve kha nang bam sinh.
Ngay tu khi con nho, tre em Nhat da duoc tiep xuc voi cac tro choi tri tue luyen tri nho
Van dong day du
Khong chi tap trung phat trien tri tue, cac cha me Nhat cung rat chu trong viec ren luyen the chat. Ngay tu khi be chao doi, cha me da luu y giao duc ve tat ca cac mat suc khoe, van dong, dao ly, ky luat, tinh cam. Doi voi tre len 2, cha me da cho tre di bo deu dan hang ngay va ho chia nho khoang cach tap luyen thanh nhung doan ngan 10m, 20m moi ngay.
“Mot tri tue minh man trong co the cuong trang”, cha me Nhat hieu ro dieu nay.
Thoi quen tra cuu, tim toi
Cha me da biet huong dan con minh su dung loai tu dien de tra cuu danh cho tre em. Tre dung tu dien do de tra nghia cua tu, hay cach viet dung chu Han. Chang han, khi biet dia chi roi nhung duoc nguoi khac dua len xe dan di thi chung ta cam thay rat kho nho duong. Nhung neu tu dung ban do, roi vua di vua hoi duong thi chung ta se nho rat lau. Cung tuong tu nhu the, tre con se de tiep nhan kien thuc neu chung tu tim, mat cong de tra cuu hon la duoc cha me day cho mot cach thu dong. Ngay ca doi voi nhung tre Nhat kho day theo cach don dieu, thi bang cach nay chung cung co the hoc duoc mot cach chinh xac ma khong he cam thay nham chan.
Voi nhung phuong phap day con tinh te nhu the, at han nguoi Nhat cung se giup chung ta co them nhieu dieu bo ich de ap dung cho chinh gia dinh cua minh.
Cách dạy con của người Nhật
By Meyeucon360
Trẻ con Nhật chăm chỉ học tập, khả năng quyết đoán cao và rất gắn bó với gia đình với sự lễ phép, quy củ trong khuôn phép. Sự thành công về kinh tế, kỹ thuật cũng như xã hội phát triển của Nhật đã cho nhân loại nhiều bài học quý giá. Trong đó, sự thành công trong giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ góp phần quan trọng. Mời các gia đình cùng tham khảo và khám phá những nét đặc trưng trong cách dạy con của cha mẹ Nhật.