Trẻ cũng dễ dàng bị nhiễm bệnh do uống hoặc ăn phải thức ăn bị nhiễm bẩn trong quá trình chế biến, nấu nướng không đảm bảo vệ sinh vì bàn tay người làm bếp bị nhiễm virút do sờ chạm vào các bề mặt, các đồ vật (bàn ghế, đồ chơi, sàn nhà…) bị nhiễm bẩn trước đó.
Gần đây, một số nhà khoa học nghi ngờ rotavirus cũng có thể truyền qua không khí vì virút được tìm thấy nhiều trong dịch tiết đường hô hấp của những trẻ bị nhiễm bệnh.
Trẻ nhỏ dễ mắc bệnh
Tiêu chảy cấp do rotavirus là bệnh nhiễm khuẩn dạ dày ruột cấp do virút rota gây nên. Bệnh rất thường gặp ở trẻ em và trẻ nhỏ, đặc biệt là lứa tuổi từ 3 tháng đến 2 tuổi. Trẻ càng nhỏ tuổi thì nguy cơ nhiễm bệnh nặng và phải nhập viện càng cao. Trong 5 năm đầu đời, hầu như không trẻ nào tránh khỏi tiêu chảy cấp do rotavirus.
Tại Việt Nam, tiêu chảy do rotavirus thường gặp nhất ở trẻ từ 3 - 17 tháng tuổi; 46% số trường hợp xảy ra ở trẻ nhũ nhi dưới 5 tháng tuổi và 59% ở trẻ 6 - 11 tháng tuổi. Trẻ càng nhỏ tuổi, nguy cơ nhiễm rotavirus càng cao và mắc bệnh càng nặng. Nhiều trường hợp không được điều trị kịp thời đã dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như suy dinh dưỡng, thậm chí tử vong.
Khi trẻ nhiễm rotavirus sẽ đào thải ra ngoài một lượng siêu vi rất lớn đến 10 ngàn tỷ, nhưng chỉ cần một lượng rất nhỏ khoảng 10 siêu vi là có thể lây nhiễm, gây bệnh cho người. Siêu vi có thể truyền đi một cách dễ dàng qua tay bị nhiễm bẩn.
Dấu hiệu trẻ bị nhiễm rotavirus
Sau khi bị lây nhiễm khoảng 12 giờ đến 4 ngày, trẻ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng.
Triệu chứng điển hình sau khi trẻ bị nhiễm rotavirus là nôn ói và tiêu chảy: ói xuất hiện trước tiêu chảy 6 - 12 giờ và có thể kéo dài khoảng 2 - 3 ngày. Trẻ ói rất nhiều vào ngày đầu và giảm bớt khi bắt đầu đi tiêu chảy. Trẻ thường đi tiêu phân lỏng toàn nước, có lúc màu xanh dưa cải, có thể có đàm, nhớt nhưng không có máu. Tiêu chảy ngày càng tăng trong vài ngày, sau đó giảm dần. Tiêu chảy và nôn ói có thể lên đến hơn 20 lần/ngày. Đa số các trẻ sẽ hết tiêu chảy sau 4 – 8 ngày. Tuy nhiên có thể có trẻ vẫn còn tiêu chảy đến 2 tuần dù trẻ đã khỏe, bắt đầu chơi đùa và đòi ăn trở lại.
Một số triệu chứng khác có thể xuất hiện ở trẻ như: sốt vừa phải, đau bụng, có thể có ho và chảy mũi nước.
Vì vừa bị nôn ói và tiêu chảy với số lần nhiều như vậy, trẻ bị nhiễm rotavirus rất dễ bị mất nước, nếu không được chăm sóc thích hợp có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng của trẻ.
Nguyên tắc chăm sóc và biện pháp phòng ngừa
Việc bù nước cho trẻ là nguyên tắc hàng đầu trong điều trị tiêu chảy do rotavirus, ưu tiên hàng đầu là dung dịch muối đường để bổ sung nước và cả chất điện giải (còn gọi là muối khoáng như Na, kali, chlor…) bị mất qua phân và chất nôn ói, dung dịch uống thường sử dụng là dung dịch oresol (nước biển khô). 95% các trường hợp tiêu chảy ở trẻ em được điều trị thành công chỉ bằng bù dịch bằng đường uống và cho ăn. Phụ huynh có thể cho trẻ uống các loại dịch uống khác nếu thấy trẻ khó khăn khi uống oresol, các dịch thay thế khác như nước sôi nguội, nước cơm, nước cháo, nước ép trái cây, nước dừa tươi…
Trẻ còn bú mẹ nên cho bú mẹ càng nhiều càng tốt vì sữa mẹ ngoài việc cung cấp đủ lượng nước cho trẻ, sữa mẹ còn là nguồn dinh dưỡng quý giá giúp trẻ chống chọi với bệnh tật và mau lành bệnh.
Rotavirus lây lan nhanh và tồn tại ở xung quanh chúng ta. Đây là loại siêu vi kháng với các chất tẩy rửa thông thường như xà bông, nước javen... Ngoài ra, bệnh tiêu chảy cấp này do siêu vi trùng gây ra, vì vậy kháng sinh không có tác dụng đối với bệnh. Các biện pháp thông thường như rửa tay, bú mẹ, cải thiện vệ sinh môi trường là các biện pháp làm giảm lây truyền các tác nhân gây bệnh tiêu chảy khác nhưng có vẻ không hữu hiệu để phòng ngừa tiêu chảy do rotavirus. Những nghiên cứu cho thấy cách tốt nhất để bảo vệ trẻ nhỏ khỏi tiêu chảy do rotavirus là chủng ngừa bằng vắc-xin. Tổ chức y tế thế giới đã khuyến cáo nên chủng ngừa cho tất cả trẻ nhỏ để phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.
Nhiem rotavirus: Moi nguy hiem cho tre nho
Rotavirus la chung vi-rut duong ruot cuc ki nguy hiem doi voi tre nho. Chung xam nhap va gay ra benh tieu chay cap. Neu khong dieu tri kip thoi se de doa tinh mang tre. Bien phap phong ngua tot nhat la tiem vac-xin, giu ve sinh than the va moi truong xung quanh be.
Rotavirus la loai virut duong ruot pho bien nhat, thuong gay tieu chay nang o tre nho tren toan the gioi. Tai Viet Nam, cu 2 tre nhap vien vi tieu chay cap, co mot truong hop la do nhiem rotavirus.
Rotavirus rat de lay nhiem va lay rat nhanh
Nhiem rotavirus o tre em chu yeu qua con duong phan - mieng va tay - mieng. Rotavirus thuong duoc thai ra ngoai theo phan cua nguoi benh va ton tai rat lau ngoai moi truong, virut co the bam dinh o ban tay, tren san nha, cac do vat, vat dung trong gia dinh, do choi cua tre… neu phu huynh khong chu y ve sinh sach se co the la nguon lay nhiem benh cho tre.
Tre cung de dang bi nhiem benh do uong hoac an phai thuc an bi nhiem ban trong qua trinh che bien, nau nuong khong dam bao ve sinh vi ban tay nguoi lam bep bi nhiem virut do so cham vao cac be mat, cac do vat (ban ghe, do choi, san nha…) bi nhiem ban truoc do.
Gan day, mot so nha khoa hoc nghi ngo rotavirus cung co the truyen qua khong khi vi virut duoc tim thay nhieu trong dich tiet duong ho hap cua nhung tre bi nhiem benh.
Tre nho de mac benh
Tieu chay cap do rotavirus la benh nhiem khuan da day ruot cap do virut rota gay nen. Benh rat thuong gap o tre em va tre nho, dac biet la lua tuoi tu 3 thang den 2 tuoi. Tre cang nho tuoi thi nguy co nhiem benh nang va phai nhap vien cang cao. Trong 5 nam dau doi, hau nhu khong tre nao tranh khoi tieu chay cap do rotavirus.
Tai Viet Nam, tieu chay do rotavirus thuong gap nhat o tre tu 3 - 17 thang tuoi; 46% so truong hop xay ra o tre nhu nhi duoi 5 thang tuoi va 59% o tre 6 - 11 thang tuoi. Tre cang nho tuoi, nguy co nhiem rotavirus cang cao va mac benh cang nang. Nhieu truong hop khong duoc dieu tri kip thoi da dan den nhung bien chung nguy hiem nhu suy dinh duong, tham chi tu vong.
Khi tre nhiem rotavirus se dao thai ra ngoai mot luong sieu vi rat lon den 10 ngan ty, nhung chi can mot luong rat nho khoang 10 sieu vi la co the lay nhiem, gay benh cho nguoi. Sieu vi co the truyen di mot cach de dang qua tay bi nhiem ban.
Dau hieu tre bi nhiem rotavirus
Sau khi bi lay nhiem khoang 12 gio den 4 ngay, tre bat dau xuat hien cac trieu chung.
Trieu chung dien hinh sau khi tre bi nhiem rotavirus la non oi va tieu chay: oi xuat hien truoc tieu chay 6 - 12 gio va co the keo dai khoang 2 - 3 ngay. Tre oi rat nhieu vao ngay dau va giam bot khi bat dau di tieu chay. Tre thuong di tieu phan long toan nuoc, co luc mau xanh dua cai, co the co dam, nhot nhung khong co mau. Tieu chay ngay cang tang trong vai ngay, sau do giam dan. Tieu chay va non oi co the len den hon 20 lan/ngay. Da so cac tre se het tieu chay sau 4 – 8 ngay. Tuy nhien co the co tre van con tieu chay den 2 tuan du tre da khoe, bat dau choi dua va doi an tro lai.
Mot so trieu chung khac co the xuat hien o tre nhu: sot vua phai, dau bung, co the co ho va chay mui nuoc.
Vi vua bi non oi va tieu chay voi so lan nhieu nhu vay, tre bi nhiem rotavirus rat de bi mat nuoc, neu khong duoc cham soc thich hop co the gay nguy hiem cho suc khoe va tinh mang cua tre.
Nguyen tac cham soc va bien phap phong ngua
Viec bu nuoc cho tre la nguyen tac hang dau trong dieu tri tieu chay do rotavirus, uu tien hang dau la dung dich muoi duong de bo sung nuoc va ca chat dien giai (con goi la muoi khoang nhu Na, kali, chlor…) bi mat qua phan va chat non oi, dung dich uong thuong su dung la dung dich oresol (nuoc bien kho). 95% cac truong hop tieu chay o tre em duoc dieu tri thanh cong chi bang bu dich bang duong uong va cho an. Phu huynh co the cho tre uong cac loai dich uong khac neu thay tre kho khan khi uong oresol, cac dich thay the khac nhu nuoc soi nguoi, nuoc com, nuoc chao, nuoc ep trai cay, nuoc dua tuoi…
Tre con bu me nen cho bu me cang nhieu cang tot vi sua me ngoai viec cung cap du luong nuoc cho tre, sua me con la nguon dinh duong quy gia giup tre chong choi voi benh tat va mau lanh benh.
Rotavirus lay lan nhanh va ton tai o xung quanh chung ta. Day la loai sieu vi khang voi cac chat tay rua thong thuong nhu xa bong, nuoc javen... Ngoai ra, benh tieu chay cap nay do sieu vi trung gay ra, vi vay khang sinh khong co tac dung doi voi benh. Cac bien phap thong thuong nhu rua tay, bu me, cai thien ve sinh moi truong la cac bien phap lam giam lay truyen cac tac nhan gay benh tieu chay khac nhung co ve khong huu hieu de phong ngua tieu chay do rotavirus. Nhung nghien cuu cho thay cach tot nhat de bao ve tre nho khoi tieu chay do rotavirus la chung ngua bang vac-xin. To chuc y te the gioi da khuyen cao nen chung ngua cho tat ca tre nho de phong ngua can benh nguy hiem nay.
Nhiễm rotavirus: Mối nguy hiểm cho trẻ nhỏ
By Meyeucon360
Rotavirus là chủng vi-rút đường ruột cực kì nguy hiểm đối với trẻ nhỏ. Chúng xâm nhập và gây ra bệnh tiêu chảy cấp. Nếu không điều trị kịp thời sẽ đe dọa tính mạng trẻ. Biện pháp phòng ngừa tốt nhất là tiêm vắc-xin, giữ vệ sinh thân thể và môi trường xung quanh bé.