Nuôi con là cả một chặng đường gian nan.Con còn bé thì lo cho con ăn,cho con ngủ,mong con khỏe mạnh mau lớn.Đến lúc con đến tuổi dậy thì lại dạy cho con hiểu về những thay đổi tâm sinh lý,dạy con tự bảo vệ mình,lo cho con bị lạm dụng....
Nên sớm trang bị cho trẻ dậy thì kỹ năng tự phòng vệ để tránh bị lạm dụng. Cho trẻ ngủ riêng từ lúc ba tuổi và tùy vào độ tuổi của trẻ mà giải thích mọi chuyện cho con.
Ngày nay, rất nhiều trẻ em dậy thì từ tuổi tiểu học. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tâm lý, mà còn đặt trẻ trước nguy cơ bị xâm hại tình dục. BS Đào Thị Yến Thủy - Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM đã tư vấn cho các bậc phụ huynh về các vấn đề liên quan đến dậy thì sớm (DTS).
Trẻ lớn sớm do dinh dưỡng?
Theo BS Yến Thủy, biểu hiện dậy thì ở bé trai là cơ bắp nở nang, cao vọt, bộ phận sinh dục phát triển, có ria mép, vỡ giọng và có hiện tượng xuất tinh. Ở những bé gái thì ngực nảy nở, núm vú phát triển và bắt đầu hành kinh. Trẻ được xem là DTS khi bé gái dậy thì trước 8 tuổi và bé trai trước 10 tuổi.
Hiện chưa có nghiên cứu nào xác định rõ nguyên nhân gây ra tình trạng DTS ở trẻ, nhưng nhiều ý kiến cho rằng, việc cho trẻ ăn đồ ăn thức uống không rõ nguồn gốc sản xuất, có chứa các chất tạo màu, mùi… sẽ phá vỡ tuyến nội tiết, thay đổi hormone khiến bé gái DTS, bé trai bị ảnh hưởng đến khả năng sinh sản; ăn nhiều thịt heo, bò, gà bị nhiễm estrogen (có trong thức ăn kích thích tăng trưởng); đồ chơi bằng nhựa dẻo có chứa phtalat; các nguồn ánh sáng nhân tạo như tivi, máy tính, đặc biệt là màn hình tinh thể lỏng… Thậm chí, thúc đẩy bé ăn quá nhiều chất dinh dưỡng hoặc lạm dụng thuốc bổ cũng gây ra tình trạng DTS. Qua những trường hợp DTS tại các bệnh viện, các bác sĩ phát hiện trẻ DTS có bất thường tuyến yên, tuyến vú, tinh hoàn…, có các bệnh như: suy giáp, tật nứt đốt sống, não úng thủy, u não, động kinh, u nang buồng trứng, u tuyến thượng thận… Ngoài ra, còn những nguyên nhân liên quan tới tâm lý. Sách báo, phim ảnh, băng hình, game… nội dung không lành mạnh cũng kích thích trẻ DTS.
Trẻ DTS thường phát triển chiều cao rất nhanh vì hormone gây DTS kích hoạt sự phát triển khung xương, nhưng sẽ thiếu thước tấc hơn bạn bè khi đến tuổi trưởng thành. Nghiêm trọng hơn, những trẻ này còn có nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm cao hơn trẻ bình thường như ung thư vú, dạ con, buồng trứng... ở bé gái và chứng vô sinh ở bé trai.
Đa số những trẻ DTS có tâm sinh lý chưa phát triển kịp với thể chất. Các bé gái thường hốt hoảng, sợ hãi, xấu hổ. Có trường hợp trẻ bị rơi vào tình trạng trầm cảm, ít giao tiếp. Các bé trai lại có khuynh hướng dễ nổi cáu, hung hăng, thích gây gổ với những người xung quanh. Nhiều bé mất ngủ, hành vi bất thường và có cái nhìn lệch lạc về tình dục như: xem văn hóa phẩm dành cho người lớn và bắt chước làm theo mà không có biện pháp bảo vệ, đưa đến việc sinh con ở tuổi vị thành niên và dễ mắc các bệnh về tình dục.
Làm sao giúp con?
Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu DTS nào, phụ huynh nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để có thể biện pháp kìm hãm việc tăng tiết hormone sinh dục. Theo BS Yến Thủy, điều chỉnh khẩu phần ăn được xem là quan trọng trong việc ngăn chặn tình trạng DTS. Tránh cho trẻ ăn quá nhiều chất béo, thức ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp, những loại thực phẩm có chứa chất bảo quản, chất tạo màu… Cần thiết lập chế độ ăn uống khoa học, đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng. Khuyến khích trẻ vận động và tập thể dục thường xuyên (từ 30 - 60 phút/ngày, đều đặn năm ngày/tuần) vì chơi thể thao đóng góp 20% cho sự tăng trưởng chiều cao. Song song đó, sữa cũng là nguồn dinh dưỡng thiết yếu không thể thiếu trong nhu cầu hằng ngày của trẻ.
BS Yến Thủy cho rằng, các em nhỏ thường mặc cảm khi thấy cơ thể mình thay đổi, cha mẹ nên theo sát trẻ và cho trẻ biết đó là những hiện tượng tự nhiên, ai cũng phải trải qua. Gia đình cần tổ chức nếp sống lành mạnh như thu xếp nhà cửa ngăn nắp; áo lót, quần lót nên phơi, cất cẩn thận; phòng tắm có cửa; người lớn tránh thay quần áo trước mặt trẻ. Những việc này tưởng chừng đơn giản nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến tâm sinh lý của trẻ.
Nên sớm trang bị cho trẻ dậy thì kỹ năng tự phòng vệ để tránh bị lạm dụng. Nên cho trẻ ngủ riêng từ lúc ba tuổi và tùy vào độ tuổi của trẻ mà giải thích nhiều hay ít về cơ quan sinh dục…
Con day thi som
Nuoi con la ca mot chang duong gian nan.Con con be thi lo cho con an,cho con ngu,mong con khoe manh mau lon.Den luc con den tuoi day thi lai day cho con hieu ve nhung thay doi tam sinh ly,day con tu bao ve minh,lo cho con bi lam dung....
Nen som trang bi cho tre day thi ky nang tu phong ve de tranh bi lam dung. Cho tre ngu rieng tu luc ba tuoi va tuy vao do tuoi cua tre ma giai thich moi chuyen cho con.
Ngay nay, rat nhieu tre em day thi tu tuoi tieu hoc. Dieu nay khong chi anh huong den su phat trien the chat va tam ly, ma con dat tre truoc nguy co bi xam hai tinh duc. BS Dao Thi Yen Thuy - Trung tam Dinh duong TP.HCM da tu van cho cac bac phu huynh ve cac van de lien quan den day thi som (DTS).
Tre lon som do dinh duong?
Theo BS Yen Thuy, bieu hien day thi o be trai la co bap no nang, cao vot, bo phan sinh duc phat trien, co ria mep, vo giong va co hien tuong xuat tinh. O nhung be gai thi nguc nay no, num vu phat trien va bat dau hanh kinh. Tre duoc xem la DTS khi be gai day thi truoc 8 tuoi va be trai truoc 10 tuoi.
Hien chua co nghien cuu nao xac dinh ro nguyen nhan gay ra tinh trang DTS o tre, nhung nhieu y kien cho rang, viec cho tre an do an thuc uong khong ro nguon goc san xuat, co chua cac chat tao mau, mui… se pha vo tuyen noi tiet, thay doi hormone khien be gai DTS, be trai bi anh huong den kha nang sinh san; an nhieu thit heo, bo, ga bi nhiem estrogen (co trong thuc an kich thich tang truong); do choi bang nhua deo co chua phtalat; cac nguon anh sang nhan tao nhu tivi, may tinh, dac biet la man hinh tinh the long… Tham chi, thuc day be an qua nhieu chat dinh duong hoac lam dung thuoc bo cung gay ra tinh trang DTS. Qua nhung truong hop DTS tai cac benh vien, cac bac si phat hien tre DTS co bat thuong tuyen yen, tuyen vu, tinh hoan…, co cac benh nhu: suy giap, tat nut dot song, nao ung thuy, u nao, dong kinh, u nang buong trung, u tuyen thuong than… Ngoai ra, con nhung nguyen nhan lien quan toi tam ly. Sach bao, phim anh, bang hinh, game… noi dung khong lanh manh cung kich thich tre DTS.
Tre DTS thuong phat trien chieu cao rat nhanh vi hormone gay DTS kich hoat su phat trien khung xuong, nhung se thieu thuoc tac hon ban be khi den tuoi truong thanh. Nghiem trong hon, nhung tre nay con co nguy co mac cac benh nguy hiem cao hon tre binh thuong nhu ung thu vu, da con, buong trung... o be gai va chung vo sinh o be trai.
Da so nhung tre DTS co tam sinh ly chua phat trien kip voi the chat. Cac be gai thuong hot hoang, so hai, xau ho. Co truong hop tre bi roi vao tinh trang tram cam, it giao tiep. Cac be trai lai co khuynh huong de noi cau, hung hang, thich gay go voi nhung nguoi xung quanh. Nhieu be mat ngu, hanh vi bat thuong va co cai nhin lech lac ve tinh duc nhu: xem van hoa pham danh cho nguoi lon va bat chuoc lam theo ma khong co bien phap bao ve, dua den viec sinh con o tuoi vi thanh nien va de mac cac benh ve tinh duc.
Lam sao giup con?
Khi phat hien bat ky dau hieu DTS nao, phu huynh nen dua tre den gap bac si de co the bien phap kim ham viec tang tiet hormone sinh duc. Theo BS Yen Thuy, dieu chinh khau phan an duoc xem la quan trong trong viec ngan chan tinh trang DTS. Tranh cho tre an qua nhieu chat beo, thuc an nhanh, do an dong hop, nhung loai thuc pham co chua chat bao quan, chat tao mau… Can thiet lap che do an uong khoa hoc, dam bao day du chat dinh duong. Khuyen khich tre van dong va tap the duc thuong xuyen (tu 30 - 60 phut/ngay, deu dan nam ngay/tuan) vi choi the thao dong gop 20% cho su tang truong chieu cao. Song song do, sua cung la nguon dinh duong thiet yeu khong the thieu trong nhu cau hang ngay cua tre.
BS Yen Thuy cho rang, cac em nho thuong mac cam khi thay co the minh thay doi, cha me nen theo sat tre va cho tre biet do la nhung hien tuong tu nhien, ai cung phai trai qua. Gia dinh can to chuc nep song lanh manh nhu thu xep nha cua ngan nap; ao lot, quan lot nen phoi, cat can than; phong tam co cua; nguoi lon tranh thay quan ao truoc mat tre. Nhung viec nay tuong chung don gian nhung lai anh huong nhieu den tam sinh ly cua tre.
Nen som trang bi cho tre day thi ky nang tu phong ve de tranh bi lam dung. Nen cho tre ngu rieng tu luc ba tuoi va tuy vao do tuoi cua tre ma giai thich nhieu hay it ve co quan sinh duc…
Con dậy thì sớm
By Meyeucon360
Nuôi con là cả một chặng đường gian nan.Con còn bé thì lo cho con ăn,cho con ngủ,mong con khỏe mạnh mau lớn.Đến lúc con đến tuổi dậy thì lại dạy cho con hiểu về những thay đổi tâm sinh lý,dạy con tự bảo vệ mình,lo cho con bị lạm dụng....